حکاکی روی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی – دوره کاروینگ

حکاکی روی سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی ( تراش کاروینگ ) یکی از حرفه های رشته طلا و جواهر سازی است. این حرفه یکی از هنرهای صنایع دستی است که توجه خیلی از مردم را به خود جلب کرده و علاقه مندان زیادی دارد. در حال حاضر از حکاکی و نقش برجسته کاری به دلیل بازده اقتصادی  بالا  و امکان ایجاد کارآفرینی و اشتغال با سرعت بسیار بالایی در حال گسترش است. حکاکی بر روی نگین های زیبا و با ارزش از رونق بسیار بالایی نزد مردم برخوردار است، بطوریکه حکاکی هایی که با خط خوش و با ظرافت بیشتری تولید شده، به راحتی مورد استقبال عموم واقع شده و از بازار بهتری برخوردار هستند. آموزش حکاکی روی گوهر ( دوره تراش کاروینگ ) برای اولین بار در استان یزد با گروه آموزشی رابین .

در حال حاضر کارگروه طلا و جواهرسازی آموزشگاه رابین ، تنها و اولین آموزشگاه فعال در زمینه حکاکی روی سنگهای قیمتی ، تراش کاروینگ بر روی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی در استان یزد است . ما آماده ایم تا هنر حکاکی و نقش برجسته کاری رابا کمک اساتید مجرب و به صورت حرفه ای به شما آموزش دهیم.

حک کردن مواردی چون چهره افراد مورد علاقه، چهره افراد معروف جهان، اشکال اسطوره ای، لوگوی شرکت ها، آرم باشگاه یا ماشین مورد علاقه، روی سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی نه تنها در گذشته توجه بشر را به خود جلب کرده، بلکه یکی از علایق امروز مردم جهان است. چرا که علاوه بر استفاده از زیبائی، خواص درمانی و روحانی سنگهای قیمتی می توانند از شکل های مورد علاقه خود نیز بهره مند شوند. اخیرا استفاده از لوگوی ساخته شده از سنگهای نیمه قیمتی به جای لوگوهای فلزی ارزان قیمت در شرکت ها، بانک ها و غیره بسیار مورد توجه صاحبان برندهای معتبر جهان گردیده است.

هنرجو با یادگیری و شناخت انواع سنگ های مناسب حکاکی(عقیق ,انیکس, صدف و…), روش های مناسب برای تراش هر مدل از سنگ ها ,ایجاد صفحات متنوع و تراش زمینه , ایجاد خطوط تراش برجسته , توانایی پرداخت و پولیش و….هنر حکاکی و نقش برجسته کاری را به طور تخصصی در کنار کادر مجرب و حرفه ای ما فرامی گیرد.

دوره تراش کاروینگ (carving) :

واژه کاروینگ به معنای حکاکی یا کنده کاری است. در تراش کاروینگ ، گوهر تراش اختیار دارد هرگونه که تمایل دارد سنگ مورد نظر را بتراشد. اشکالی چون گل، پروانه، ماهی و امثال هم از جمله تراش های کاروینگ به شمار می روند. این گونه تراش ها اغلب بنا به شرایط ظاهری سنگ و ایده گوهرتراش، روی سنگهای نیمه قیمتی انجام میگردد. در صورتیکه فرایند تراش، به درستی و با دقت بالا انجام گیرد، ارزش افزوده سنگ نیمه قیمتی مذکور از حد تصور خارج خواهد شد

روش Intaglio Carving یا حکاکی بر روی گوهر

این روش به صورت معمول در غرب رواج داشته و بر روی گوهرهای نیمه قیمتی و با ابعاد نسبتا کوچک انجام می‌شده است. در روش فوق به طور معمول تصویر یا نوشته در یک طرف گوهر حک شده و طرح نهایی به صورت فرورفته دیده می‌شود. در اصطلاح به این روش کنده‌کاری یا Negative Relief نیز گفته می‌شود.

روش Cameo Carving یا ایجاد برجسته‌کاری بر روی گوهر

در این روش حکاکی روی گوهر، با برداشتن لایه‌های اضافی شکل مورد نظر ظاهر می‌شود. در این حالت تصویر به صورت برجسته بر روی سنگ باقی می‌ماند که به همین دلیل این روش را برجسته کاری Positive Relief می‌نامند.

خوش نویشی روی سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی

خوش نویسی به تنهایی هنری زیبا و چشم نواز محسوب می گردد و با خوشنویسی روی سنگهای قیمتی علاوه بر افزودن بر زیبائی های سنگ جواهر، در صورتیکه فرایند خوشنویسی هنرمندانه انجام گیرد، یک کار کاملا هنری خلق خواهد شد. نوشتن نام افراد، سال یا ماه تولد، سالگرد ازدواج، دعاهای دینی و اسماء متبرکه روی سنگهای قیمتی علاوه بر خواص ذاتی سنگ ها، بر خواص روحانی و درمانی جواهرات نیز خواهد افزود. انجام این هنر نیاز به ابزارهای پیشرفته یا کارگاهی بزرگ ندارد، در صورتیکه از لحاظ هنری و اقتصادی می تواند ارزش افزوده خوبی را برای هنرمند فراهم آورد.

در دوره آموزش حکاکی و برجسته کاری سنگهای نیمه قیمتی رابین ( دوره تراش کاروینگ ) با سرفصلهای زیر آشنا خواهید شد:

۱- مبانی و اصول گوهرشناسی

۲- شناخت انواع تراشها

۳- تشخیص میزان سختی سنگها

۴- شناخت و درجه بندی کیفیت تراش

۵- استاندار تراش

۶- آموزش تراش پایه

۷-آموزش تراش Intaglio

۸- آموزش تراش Carving

۹- آموزش تراش Cameo

و . . .

در دوره آموزش خوشنویسی روی سنگهای قیمتی رابین با سرفصلهای زیر آشنا خواهید شد:

۱- مبانی و اصول گوهرشناسی

۲- شناخت انواع تراشها

۳- تشخیص میزان سختی سنگها

۴- شناخت و درجه بندی کیفیت تراش

۵- آموزش حکاکی و مهر سازی

حکاکی بر روی گوهرها از جمله هنرهای لوکس دوران باستان به شمار میرود. خاور نزدیک از اولین سرزمینهای ابداع کننده این هنر است. همچون مهرهای استوانه ای (Cylinder Seals) که در سرزمینهای آشور و قبرس و دیگر فرهنگها مورد استفاده قرار میگرفتند. تصویر اینگونه مهرها زمانی مشخص میشود که بر روی سطح صافی از گِل رُس مرطوب غلتانده شوند.

حکاکی روی سنگهای قیمتی – دوره تراش کاروینگ – سمت چپ مهر استوانه ای حک شده روی هماتیت، تصویر مهر بر گل رس

علاوه بر این، در زمانی که هنوز امضاء ابداع نشده بود، مهر شخصی بر روی سنگ انگشتر حکاکی می شد و مورد استفاده قرار می گرفت. استفاده از اینگونه مهرها به دوران یونان باستان برمیگردد. برای ساخت اینگونه انگشترها، معمولاً از سنگهای خانواده کلسدونی، مانند انیکس،کارنلین و عقیق استفاده میشده است.
در دوران باستان، حکاکی بر روی سنگها به منظور ساخت انواع کتیبه نیز انجام میشده است. به هر گونه نوشته ی حک شده روی سنگ برای ثبت واقعه ای تاریخی یا وضع یک قانون کتیبه گفته میشود. از دیگر موارد کنده کاری میتوان به انواع دعاها و طلسم ها اشاره کرد.

برای کنده کاری روی گوهرها، معمولاً از پودر سنگی با سختی بالاتر برای صیقل دادن به همراه قلمهای مخصوص که روی ماشین تراش نصب میشود ، استفاده میکنند. از سنگهایی که به عنوان پودرساینده استفاده می شود می توان سنگ Emery را نام برد. در قدیم به جای ماشین های تراش ،از قلمهای دستی استفاده میکردند و به همین دلیل از دقت کار کاسته می شد.
به طور کلی امروزه با روشهای جدید روی هر سنگی میتوان کنده کاری کرد. متداولترین سنگ ها برای انجام حکاکی، گونه های خانواده کلسدونی از جمله انیکس،کارنلین وعقیق، خانواده ی کوارتز همانند امتیست،سیترین و کوارتز بیرنگ، کهربا و انواع جدید شیشه و پلاستیک اشاره نمود.

Cameo Carving: در این روش لایه های اضافی از اطراف نقش مورد نظر برداشته می شوند به طوریکه نقش مورد نظر به صورت یک برجستگی روی سنگ باقی میماند. ازاین رو به این روش برجسته کاری (Positive Relief) میگویند.

حکاکی بر روی سنگ – تراش کاروینگ- حکاکی روی سنگهای قیمتی – دوره تراش کاروینگ

چگونگی حکاکی ( کاروینگ ) و پیکرتراشی روی سنگهای قیمتی :

برخی از گوهرتراشان کوشا بر آن شدند تا دو رشته فست و دامله را در هم ادغام نمایند. آنها تصمیم به ایجاد تراش بلورهای قابل فست با استفاده از تکنیک های دامله و بالعکس، اضافه کردن کانال های ویژه، تونل ها، اثرات کاوی بشقابی (dish effects)، ترازه (plateaus)، و بدیعه های پله ای کردند. این نوآوری ها به سرعت دنیای گوهر تراشی را گرفت و تراش فانتزی از آن زمان به روی کار آمد.

اولین تراش دهنده سنگ قیمتی به صورت فانتزی، یک گوهرتراش آلمانی به نام برند مونشتاینر(Bernd Munsteiner) است. دنیای گوهر تراشی در پذیرش طرح های هندسی و منحصر به فرد او، کند بود اما پس از گذشت زمان اندکی این نوع تراش با اقبال روبرو شد؛ زیرا سنگ هایی که با تراش فانتزی تراشیده می شدند، زیبایی بصری زیادی داشته و همینطور تراششان نیز آسان تر بود.

تراش طرح فانتزی …

در واقع این کار راحت تر از تراش دامله یا تراش فست سنتی است. قطعه ای از سنگ قیمتی (گوهر) را انتخاب کنید (بهتر است مواد نرمتر را بتراشید زیرا پیش پولیش و پولیشِ بسیاری از الگوهای پیچیده ای که تراش فانتزی را تشکیل می دهند می تواند مشکل باشد) و آن را با دست روی یک صفحه یا چرخ زبر شکل دهید (زبری هیچوقت از گریت 180 کمتر نیست!).

بدین صورت که ابتدا سنگ را بر روی چوبی که به آن داپ کردن گفته می شود، سوار می کنیم. سپس آن را بر روی دیسک تراش قرار می دهیم و اقدام به تراش سنگ به شکل مورد نظر می کنیم. مرحله نهایی مرحله پولیش است. در این مرحله اقدام به پولیش کردن تمامی سنگ می کنیم. است (بجز در آن مواردی که تصمیم بر این است که یک کنتراست سطح، مانند “مات” باقی گذاشتن برخی از سطوح- یعنی پولیش نشده بمانند- ارائه شود تا در برابر سطوحی که بازتابنده تر هستند، ایستادگی کنند (تکنیکی که تنها با کوارتز به بهترین وجه حاصل میشود که به راحتی مات میشود).

بدیهی است که بسیاری از این اثرات هنری روی لبه های تیز و یا بطور منحصر به فرد پوشیده شده (صاف شده و جلا داده شده) ی چرخ کاربید سیلیکون تراش خورده اند. چرخهای الماس برای سنگزنی و تمام کردن سریع، فوق العاده هستند اما برای مجراسازی و ترازه شدن، تقریبا بی فایده اند چون نمی توان آنها را صاف کرد و جلا داد- و بیشتر چرخهای الماس هیچ لبه کناری برای کار کردن ندارند.